Van Hằng Nhiệt Là Gì? Cấu Tạo Và Nguyên Lý Hoạt Động Van Hằng Nhiệt Ô Tô

Van hằng nhiệt đóng vai trò rất quan trọng trong hệ thống làm mát của ô tô. Bộ phận này tuy nhỏ nhưng góp phần không nhỏ vào việc kiểm soát điều hòa và quá nhiệt động cơ. Vì vậy, bạn nên chú ý sử dụng đúng cách và bảo dưỡng định kỳ để hệ thống làm mát luôn hoạt động ổn định khi sử dụng. Trong bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về van hằng nhiệt là gì, cấu tạo, nguyên lý làm việc và tác dụng của bộ phận này.

Van hằng nhiệt là gì?

Van hằng nhiệt là một bộ phận nhỏ trong hệ thống làm mát động cơ. Tuy đây là một chi tiết nhỏ nhưng lại có tác dụng rất lớn trong việc ổn định nhiệt độ động cơ, giúp ô tô tiết kiệm nhiên liệu và tăng tuổi thọ, độ bền cho xe.

Van điều nhiệt là gì? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và tác dụng

Bộ hằng nhiệt ô tô thường được lắp đặt trong các đường ống dẫn từ động cơ đến bộ tản nhiệt. Bộ phận này có chức năng điều chỉnh nhiệt độ nước làm mát động cơ ở mức ổn định bằng cách kiểm soát lượng chất lỏng đi qua bình làm mát.

Tác dụng của van hằng nhiệt đối với hệ thống nước làm mát ô tô

Van điều nhiệt là gì? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và tác dụng

Van hằng nhiệt đóng vai trò quan trọng trong hệ thống làm mát của xe. Chức năng chính của bộ phận này là điều chỉnh nhiệt độ và kiểm soát tình trạng quá nhiệt của động cơ. Đặc biệt, lò xo ở van hằng nhiệt có nhiệm vụ điều chỉnh lượng nước làm mát từ lốc máy đến két nước tản nhiệt, đảm bảo cho động cơ hoạt động hiệu quả. Lúc này van hằng nhiệt sẽ tự động đóng hoặc mở. Khi van đóng, quá trình tuần hoàn nước làm mát không xảy ra khiến nhiệt độ động cơ tăng lên. Ngược lại, khi van mở, chất làm mát chảy vào bộ tản nhiệt, từ đó làm mát động cơ.

Cấu tạo của van hằng nhiệt

Van điều nhiệt là gì? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và tác dụng

Van hằng nhiệt bao gồm các bộ phận chính: van chính, van phụ, xi lanh nạp, phốt và lò xo. Mỗi chi tiết đều có chức năng riêng, cụ thể:

  • Van chính : Van chính giúp điều khiển lưu lượng nước làm mát động cơ. Khi nhiệt độ trong hệ thống làm mát tăng lên, van dần dần mở ra và giải phóng nhiều chất làm mát hơn vào bộ tản nhiệt.
  • Van thứ cấp : Khi van cấp mở, chất làm mát đi qua bộ tản nhiệt và tuần hoàn theo quy trình khép kín. Nếu nhiệt độ nước làm mát tăng lên, van này sẽ đóng lại và nước làm mát được dẫn đến bộ tản nhiệt động cơ. Nếu nước làm mát không kịp đến bộ tản nhiệt, động cơ sẽ nóng lên nhanh chóng.
  • Xi lanh nạp : Khi nhiệt độ nước làm mát động cơ tăng lên, xi lanh chứa đầy sáp (một loại sáp đặc biệt có thể nở ra khi nhiệt) bắt đầu tan chảy (chuyển từ rắn sang lỏng). Sự nóng chảy này làm cho van chính mở ra, cho phép chất làm mát chảy trực tiếp vào bộ tản nhiệt. Nếu chất làm mát ở mức thấp và sáp ở dạng rắn, van xả của bộ tản nhiệt sẽ mở ra.
  • Con dấu : Một con dấu được sử dụng để ngăn dòng chảy không mong muốn đi qua van chính của bộ tản nhiệt. Ngoài ra, khu vực này phải sạch sẽ, gọn gàng để seal hoạt động tốt và hiệu quả.
  • Lò xo : Khi nhiệt độ nước làm mát giảm xuống dưới điểm đặt (dưới khoảng 87 độ), lò xo này sẽ đưa van chính về vị trí đóng.

Cơ chế hoạt động của van hằng nhiệt

Van hằng nhiệt hoạt động bằng cách phản ứng với những thay đổi về nhiệt độ nước làm mát động cơ. Vì vậy, khi nước làm mát động cơ nguội, bộ điều chỉnh nhiệt sẽ đóng lại. Ngược lại, khi nước làm mát động cơ đủ nóng, nước làm mát chảy vào két nước làm mát và van mở ra để làm mát động cơ.

Van điều nhiệt là gì? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và tác dụng

Khi xe mới khởi động, động cơ chưa nóng lên nên bộ điều chỉnh nhiệt sẽ đóng và quá trình trao đổi chất làm mát không xảy ra. Khi nhiệt độ trong dầu động cơ cao hơn mức quy định (từ 87 – 102 độ), van nước làm mát sẽ mở ra.

Nếu nhiệt độ nước làm mát dưới 87 độ, lò xo sẽ nâng xi lanh lên và khiến van đóng lại. Lúc này, chất làm mát không thể di chuyển qua van hằng nhiệt. Cho đến khi động cơ đạt nhiệt độ 87 – 95 độ, dầu hỏa (hỗn hợp chứa nhiều hydrocarbon hơn dầu hỏa) nở ra và làm giảm sức cản của lò xo và xi lanh. Van hằng nhiệt mở đường nước từ động cơ đến chất làm mát.

Dấu hiệu hư hỏng van hằng nhiệt

Nếu ô tô của bạn có một số dấu hiệu sau đây chứng tỏ bộ hằng nhiệt của bạn đã bị hỏng. Bạn cần hết sức chú ý để nhận biết trong quá trình sửa chữa.

Động cơ rất nóng

Van điều nhiệt là gì? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và tác dụng

Nếu bộ điều chỉnh nhiệt vẫn đóng, chất làm mát động cơ không thể chảy đến bộ tản nhiệt. Nếu động cơ chạy quá lâu trong tình trạng này sẽ có nguy cơ hư hỏng. Ngoài ra, động cơ quá nóng có thể do nguyên nhân khác. Điều này có thể là do mức chất làm mát thấp hoặc máy bơm nước bị hỏng, cũng như rò rỉ hệ thống chất làm mát …

Động cơ rất lạnh

Van điều nhiệt là gì? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và tác dụng

Nếu bộ điều chỉnh nhiệt để mở, chất làm mát động cơ sẽ cháy vô thời hạn vào bộ tản nhiệt. Điều này khiến động cơ mất nhiều thời gian hơn để đạt đến nhiệt độ vận hành và duy trì ở nhiệt độ tối ưu.

Khi động cơ quá lạnh có thể làm giảm hiệu suất của dầu động cơ, đẩy nhanh quá trình mài mòn các bộ phận của động cơ, giảm hiệu suất động cơ và lãng phí nhiên liệu.

Hiệu suất động cơ kém

Bộ điều chỉnh nhiệt giúp động cơ chạy ở nhiệt độ vận hành tối ưu, nếu bộ hằng nhiệt không hoạt động bình thường có thể gây ra các vấn đề về hiệu suất động cơ.

Rò rỉ chất làm mát

Van điều nhiệt là gì? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và tác dụng

Một dấu hiệu khác cho thấy bộ điều chỉnh nhiệt có vấn đề là rò rỉ chất làm mát. Khi bị hư hỏng, bộ phận này không cho chất lỏng chảy qua mà vẫn đóng kín. Điều này có thể khiến nước làm mát bị rò rỉ qua miếng đệm giữa két nước và bình chứa nước, qua thân van hoặc qua các đường ống và gầm xe.

Hướng dẫn xử lý van hằng nhiệt ô tô bị lỗi

Van điều nhiệt là gì? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và tác dụng

Nếu bộ hằng nhiệt trên ô tô của bạn bị lỗi hoặc hoạt động không bình thường, bạn có thể làm theo các bước dưới đây để giải quyết tình trạng này. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng làm việc với van hằng nhiệt có thể đòi hỏi kiến thức và kỹ năng cơ học cơ bản, vì vậy nếu bạn không chắc chắn, hãy mang nó đến gara/showroom để được kỹ thuật viên kiểm tra và sửa chữa.

  • Kiểm tra nhiệt độ động cơ : Van hằng nhiệt hoạt động theo nhiệt độ động cơ. Nếu bạn nghi ngờ van hằng nhiệt bị lỗi, hãy kiểm tra xem nhiệt độ động cơ đã đạt đến mức hoạt động bình thường chưa. Nếu nhiệt độ động cơ thấp hơn thông số vận hành bình thường, bộ điều chỉnh nhiệt có thể không mở đúng cách.
  • Kiểm tra điện áp và hệ thống dây điện : Nếu bộ điều chỉnh nhiệt của bạn đang chạy bằng điện áp, hãy kiểm tra hệ thống dây điện và các kết nối điện. Đảm bảo không có dây nào bị đứt hoặc kết nối kém.
  • Kiểm tra van hằng nhiệt : Nếu phát hiện van hằng nhiệt bị hỏng hoặc không thể sửa chữa được thì hãy thay thế bằng bộ phận mới. Đảm bảo sử dụng bộ điều chỉnh nhiệt phù hợp với loại và kiểu động cơ xe của bạn.
  • Kiểm tra hệ thống làm mát : Đôi khi hệ thống làm mát gặp trục trặc khiến bộ điều chỉnh nhiệt không hoạt động bình thường. Kiểm tra nguồn cung cấp chất làm mát, bơm nước làm mát và khả năng làm mát tổng thể của xe.
  • Kiểm tra cảm biến nhiệt độ : Cảm biến nhiệt độ động cơ bị hỏng có thể khiến bộ điều chỉnh nhiệt bị hỏng. Kiểm tra cảm biến và thay thế nếu cần thiết.

Như vậy đã cung cấp cho bạn những thông tin quan trọng về van hằng nhiệt là gì. Chúng tôi hy vọng qua bài viết này bạn đọc sẽ có thêm những kiến thức bổ ích và sử dụng van hằng nhiệt an toàn, đúng cách.

Bài viết liên quan